Czy stwardnienie rozsiane da się przewidzieć na długo przed diagnozą?

Czy można przewidzieć rozwój stwardnienia rozsianego, zanim pojawią się wyraźne objawy? Dowiedz się, co mówi medycyna na temat wczesnych oznak i możliwości oceny ryzyka tego schorzenia – zapraszam do lektury!

Wczesne objawy i czynniki ryzyka stwardnienia rozsianego

Stwardnienie rozsiane (SM) to choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje osłonki mielinowe w ośrodkowym układzie nerwowym. Mimo wieloletnich badań nie ma obecnie jednego badania przesiewowego pozwalającego przewidzieć chorobę z dużym wyprzedzeniem u osób bezobjawowych. W praktyce rozpoznanie SM opiera się na obecności objawów klinicznych i charakterystycznych zmian w badaniach obrazowych, przede wszystkim rezonansie magnetycznym mózgu i rdzenia kręgowego. Często pierwsze symptomy bywają niespecyficzne – mogą to być parestezje, zaburzenia widzenia czy osłabienie kończyn – co utrudnia wczesne wychwycenie choroby. Istnieją jednak znane czynniki ryzyka, takie jak predyspozycje genetyczne, niedobory witaminy D, palenie papierosów czy wcześniejsze infekcje wirusem Epstein-Barr, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo rozwoju SM.

Biomarkery i badania obrazowe – czy to możliwe do przewidzenia?

Naukowcy intensywnie pracują nad identyfikacją biomarkerów, które mogłyby sygnalizować zwiększone ryzyko wystąpienia stwardnienia rozsianego przed pojawieniem się objawów klinicznych. Badania nad biomarkerami płynów ustrojowych, takimi jak neurofilamenty lekkie (NfL), pokazują obiecujące wyniki w ocenie aktywności neurozapalnej i uszkodzenia aksonów. Z kolei nowoczesne techniki rezonansu magnetycznego pozwalają wykrywać bardzo wczesne, subkliniczne zmiany w istocie białej mózgu. Choć te metody dają nadzieję na coraz wcześniejsze rozpoznanie zagrożenia SM, nie są jeszcze rutynowo stosowane w praktyce przesiewowej i wymagają dalszych badań. Obecnie nie istnieje standardowy test, który mógłby definitywnie przewidzieć rozwój SM u zdrowej osoby na długo przed pierwszymi objawami.

Znaczenie wczesnej diagnostyki i opieki neurologicznej

Choć nie można jeszcze przewidzieć SM z dużym wyprzedzeniem, coraz większy nacisk kładzie się na wczesne rozpoznanie pierwszych objawów i szybkie wdrożenie leczenia. Wczesne leczenie modyfikujące przebieg choroby może znacząco zmniejszyć liczbę rzutów i spowolnić progresję niepełnosprawności. Dlatego tak ważna jest czujność neurologiczna – zarówno ze strony pacjenta, jak i lekarza. Prowadzone przez nasz gabinet w Poznaniu leczenie stwardnienia rozsianego obejmuje kompleksową opiekę diagnostyczną, indywidualny dobór terapii i monitorowanie efektów leczenia. Współczesna neurologia stawia na partnerskie podejście – edukację pacjenta, rozmowę o możliwościach terapeutycznych i wspólne planowanie długofalowej opieki. Warto konsultować się z neurologiem przy wszelkich niepokojących objawach i dbać o regularne kontrole.